नेवा: एकता दिवस व नेवा: दायित्व

– सरिता महर्जन, चाग:, येँ
११०३० पोहेलाथ्व ९ (२०६६ पुस ११ गते) नेवा: स्वायत्त राज्य येँया रंगशालाय् घोषणा यानागु न्हिया लुमन्ती थुगुसी 'नेवा: एकता दिवस' ने.सं. ११३१ पोहेलाथ्व ९ (२०६७ पुस २९ गते) बिहिवा: यलया पूच्वय् तसकं बांलाक्क झ:झ: धायेक हनेगु ज्या जुल । नेवा: एकता दिवस हनेगु मू आज्जु जयस्थिति मल्लं लजगा:या लिधंसाय् नेवा:तय्‍त थीथी जातिइ विभाजन याना: नेवा: दुने थजात, क्वजात, थीत्य:–मत्य: याना बिया: नेवा:तय्‍त विभाजन याना: सामाजिक व मानसिक रुपं विभक्त यानाब्यूगुयात थ्व मखु, "नेवा: दुने जातीय विभेद मन्त' धया: सन्देश बिइगु ज्या जूगु ख: । वंगु कछलागा ११ व १२ य्‍ थिमिया बोडेय्‍ जूगु नेवा: राष्टि्रय राजनीतिक सम्मेलनय्‍ जयस्थिति मल्लया पालय्‍ यानात:गु जातीय प्रथा खारेज जुल धका: समसामयिक प्रस्ताव पास यायेगु ज्या जुल । उकियात एेक्यबद्धता प्वंकेगु नितिं नेवा: एकता दिवस नां छुना: थुगुसी नेवा: स्वायत्त राज्य घोषणाया निगूगु दँ हनागु जुल । नेवा: स्वायत्त राज्य मंका: संघर्ष समितिया ग्वसालय् ज्यापु समाजया मू पहलय्‍ यलया पूच्वय्‍ नेवा: एकता दिवस हना: नेवा: दुने जातीय विभेद खारेज जूगु घोषणा यायेगु तसकं महत्वपूर्ण्ागु जुल । न्ह्‍यस: दनिइ – छु थथे घोषणा यायेवं नेवा: दुने दयाच्वंगु जातीय विभेद न्हनी ला ? नेवा: स्वायत्त राज्य संघर्ष समिति नाप फुक्क नेवा: संघसंस्था व खल:पुच:या जिम्मेवार व्यक्तित्वयाके गहन जिम्मेवारी नापं दायित्व व:गु दु । झीसं सामुहिक रुपं खुल्ला थासय्‍ "जातीय विभेद खारेज जुल," "झी नेवा: सकलें समान जुल" धका: घोषणा याना: सकल नेवा:तय्‍त स: थ्वयेकेगु ज्या जुल । सलंस: दँनिसें नाला वयाच्वंगु संस्कार संस्कृतियात सकल नेवा:तय्‍सं थ:थ:गु मानसिक रुपं हीकेगु ज्या जुइमा:गु दु । जबतक मनूतय्‍सं थ:थ:के दुगु परम्परागत मभिंगु, मनीगु, मछिंगु सामन्ती संस्कार, संस्कृति व कुप्रथा कुरितियात लिकया: वांछ्‍वये फइमखु, घोषणा याना: जक न्हनीमखु । परम्परानिसें ज्वनाच्वंगु, नालाच्वंगु सामन्ती संस्कृतियात ह्‍यूपा: हयेया नितिं सकल नेवा:तय्‍त जनचेतना थनेमा:गु दु । सकल नेवा:तय्‍गु मानसिक स्तरय्‍ ह्‍यूपा: थना बिइमा:गु दु । नेवा: विकासया लागि यथास्थिति मखु, अग्रगामी दिशाय् वनेगु दृष्टिकोण ज्वनेमा:गु दु । ल: वंथाय् न्या वनी थें र्इ न्ह्‍या:थें न्ह्‍या: वनेगमा:गु दु । चीनय् क. माओत्सेतुङं समाजवादी व्यवस्था हये धुंका: सांस्कृतिक क्रान्ति यायेमाल, छाय्‍धा:सा समाजवादी व्यवस्था नीस्वंसां अनया जनतां न्हापांनिसें नालाकयाच्वंगु संस्कृतियात ह्‍यूपा: हये मफुगुया हुनिं अपुरो समाजवादी व्यवस्था जूवनीगु भा:पिया: र्इ.सं. १९६६ स महान सांस्कृतिक क्रान्ति यानादिल । चीनया शिक्षा कया: झीसं नं सकल नेवा:तय्‍त सांस्कृतिक ह्‍यूपा: थनेमा:गु दु । व्यवहारय् छ्‍यला वनेमा:गु दु । तुयूगु भ्वतय् च्वयां जक छुं नं पूरा जुइमखु । नीति दयेकेगु त:धंगु ज्या जुल, नापं निर्णय यायेगु व कार्यान्वयन यायेगु नं उलि हे महत्वपूर्णगु ख: । कार्यान्वयन पक्ष कमजोर जुल धा:सा "कागजी बाघ" जक जुइ सिबाय्‍ मेता छुं जुइमखु । इलय्‍ संविधान पित बिइकेया लागि, नेवा: स्वशासन कायेया लागि, नेवा:या हकहित अधिकार सुनिश्चित यायेया लागि, संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रयात संस्थागत यायेया लागि, धर्म निरपेक्ष्तायात दिगो व्यवस्था यायेया लागि, सकल आदिवासी जनजाति, दलित, मिसा, मधेसी, तरार्इ, लिउनेलानाच्वंगु वर्ग व क्षेत्रयात जनसंख्याया आधारय् फुक्क राज्यया निकायलय्‍ व नीति निर्माण निर्णय व कार्यान्वयन यायेगु थासय् समानुपातिक प्रतिनिधित्व सुनिश्चित यायेया लागि सडक व सदनं आन्दोलन यायेमा:गु दु । संविधान घोषणा यायेगु र्इ झण्डै प्यला जक ल्यंदनि । उकिं नेवा: स्वायत्त राज्य मंका: संघर्ष समितिं झन अप्व: त्रिmयाशील जुसें आन्दोलनया ज्याझ्व:त पितबिइमा:गु आ:या आवश्यकता जुयाच्वंगु दु । ज्यापु महागुथि नं नेवा: स्वायत्त राज्य मंका: संघर्ष समितिया झिगू घटक मध्ये छगू घटक जूगुया हुनिं ज्यापु महागुथिं नं उलि हे भूमिका म्हितेमा:गु दु । ज्यापु महागुथि "नेवा: एकता दिवस" हनेगु ज्याझ्वलय्‍ बांलाक सहभागी जुया: ज्यापु अधिकार व जातीय विभेदयात छधी जुया: क्यनाबिइगु ज्या जुल । थ्व तसकं च्वछाय्‍बह:गु ख: । थुकियात झी ज्यापुतय्‍सं आत्मसाथ याना: कायेफयेकेमा: । ज्यापु महागुथिं सकल ज्यापुतय्‍त बुलुहुं राजनीतिक चेतना थनेगु ज्या जुयाच्वंगु लसताया खँ ख: । झीगु बाजं, धुन्या, भेषभुषा, तिसा झ:झ: धासें सकसिगु मिखाय्‍ प्यपूं थें ज्यापु जातिया राजनीति नं उलि हे थाय् कायेफयेके बिइमाल । धुन्या, बाजं, भेषभुषा, तिसां छायेपिया: गनं नं ज्याझ्वलय्‍ ब्वति का: वनेगु झीगु अधिकार व समानताया स: थ्वयेक: वनागु धयागु मनंतुनेमा: नापं मनंतुंनेगु ज्या नं जुइफयेके माल । ब्वसाया लागि, हाइहाइ याकेया लागि, प्रशंसा याकेया लागि झीगु उपस्थिति जुइमज्यू, सुयां ब्वसा झी मखु । झी झीगु अधिकार व समानता सुनिश्चित याकेया लागि ख: । झीगु सहभागिता ज्या मदया: म्हाइपु छ्‍यायेत, न्ह्‍यइपुकेत व न्ह्‍यइपु बिइत नं मखु, झीगु अधिकार व समानता बिइकेया लागि ख: । झीगु उपस्थिति अप्व: याना: केवल क्यनेगु, ब्वयेगु जुयाच्वंगु दु । छुं नं कार्यत्रmमय्‍ वनेबलय्‍ कार्यत्रmम छु ? गज्या:गु ? छुकिया लागि ? व छाय् ? धयागु मसीक नं सहभागी जुयाच्वनीगु ख: । अथेतुं गोष्ठी, अन्तत्रिर्mया, आमसभा जुइबलय्‍ वक्तातय्‍सं छु न्ववानाच्वन, छु दृष्टिकोण बियाच्वन धयागुपाखे झीगु चिन्तन मदयाच्वन । सिफ कार्यत्रmमय्‍ ब्वति कया: कार्यत्रmम ता:लाकेगु व ता:लाकाबीगु हे झीसं गौरव तायेकेगु जक अप्व: जुयाच्वंगु खनेदु । ज्याझ्व:त स्वया: झीगु उपस्थिति जुइगु तसकं बांलाइ । झीगु उपस्थिति सकल ज्यापु जातिया नापं सकल नेवा:या लागि उपलब्धि जुइगु जुइमाल । झीगु ब्वति लोकपि्रयताया लागि मजुसे सामन्ती संस्कार, संस्क ृति, कुरिती, कुप्रथाया विरुद्ध न्ह्‍या:वनेगु जुइमा:गु दु । नेवा: एकता दिवसं झीत थप जिम्मेवारी व दायित्व ल:ल्हाये धुंकूगु दु । थ्व पूरा यायेगु झीगु अपरिहार्य आवश्यकता जूगु दु ।